Skazany może wnioskować o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Przypomnijmy, że może to uczynić w sytuacji gdy dostał bezwzględną karę pozbawienia wolności, nie przekraczająca jednego roku. 

Oprócz przesłanek z art. 43la § 1, które muszą być spełnione łącznie – patrz

Czym jest dozór elektroniczny, skazany zgodnie z § 2 art. 43la kkw musi wykazać, że względy bezpieczeństwa, jego stopień demoralizacji i inne szczególne okoliczności nie przemawiają za osadzeniem w zakładzie karnym.

Co to znaczy? Nic innego co powtarzam w każdym artykule. Trzeba przedstawić skazanego w jak najlepszym świetle.

Jak to zrobić, jak jego czyn został potępiony przez Sąd a On dostał bezwzględną karę więzienia? 

Tutaj z pomocą może przyjść postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu,  z dnia 5 września 2017r., w sprawie Kzw 1508/17, w którym wskazał co należy rozumieć pod przesłankami: ,,względy bezpieczeństwa, ,,stopień demoralizacji”, ,, szczególne okoliczności”.

Początek swoich rozważań Sąd rozpoczął od wskazania, że głównym kryterium do ustalenia czy skazany może odbyć karę pozbawienia wolności w formie dozoru elektronicznego jest całokształt okoliczności związanych z osobą skazanego, wpływających na jego prognozę kryminologiczną – jego postawa, właściwości osobiste, sytuacja życiowa, środowisko rodzinne i domowe, sytuacja majątkowa itd.

,,Względy bezpieczeństwa”, ,,Stopień demoralizacji”, ,,szczególne okoliczności” to przesłanki ocenne, które mają zagwarantować wyeliminowanie do dozoru elektronicznego skazanych, którzy mogą na wolności stanowić niebezpieczeństwo dla społecznie chronionych wartości.  Chodzi za tem o wyeliminowanie osób, które w dozorze elektronicznym byłyby wstanie nadal naginać porządek prawny.

,,Stopień demoralizacji” 

W ocenie Sądu Apelacyjnego jest to pojęcie, które należy rozumieć jako negatywne zachowanie, które narusza przyjęte normy prawne i społeczne. W tym przypadku zadaniem każdego sądu penitencjarnego, jako wydającego zezwolenie na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego, jest ocena, na ile stopień tak rozumianej demoralizacji umożliwia wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Np. jeśli skazany jest osobą nadmiernie wybuchową, która nie panuje nad swoimi nerwami, można z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że podczas odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego będzie nadal agresywny w stosunku co do swojej rodziny, czy obcych osób, że z łatwością wplącze się w bójkę.

,, Inne szczególne okoliczności” 

Jest to pojęcie niedookreślone. W ten worek można wrzucić wszystkie okoliczności, które  Sąd penitencjarny, zgodnie ze swoją swobodą oceny, uzna za szczególne. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zwrócił jednak uwagę, że należy prawidłowo rozumieć słowo ,,szczególne” jako synonim pojęć: nietypowe, niezwykłe, wyjątkowe, specyficzne, nieprzeciętne. Sąd przyjął, że ,,szczególne okoliczności” to zarówno okoliczności dotyczące skazanego, jak też czynu, za który został skazany. Odwołanie do czynu  ma się odnieść jedynie ,,w takim rozumieniu, które wyklucza ocenę i różnicowanie rodzaju czynu. Chodzi o okoliczności jego popełnienia charakteryzujące osobowość sprawcy, którą przejawił popełniając przestępstwo. Ma to znaczeni dla negatywnej prognozy. Obowiązkiem sądu jest więc wskazanie, jakie okoliczności, rozumiane jako fakty, zdarzenia, sytuacje i stany towarzyszące popełnienia czynu, wpłynęły na negatywną charakterystykę osobowości skazanego. Samo opisywanie okoliczności czynu przypisanego skazanemu wyroku, nawet drastycznych, tego wymogu nie spełnia, gdyż okoliczności te były już rozpatrywane przez sąd i miały znaczenie dla sądowego wymiaru sprawiedliwości. 

Przykładem może być sytuacja mojego Klienta, który naruszył mir domowy nieznanych mu osób, gdzie dodatkowo groził partnerowi byłej żony kolegi. Skazany choć miesiąc wcześniej wyszedł z więzienia, otrzymał dozór elektroniczny. Okoliczności sprawy wskazywały, że działał pod wpływem błędu, gdyż jego kolega wykorzystując jego nerwową naturę, podpuścił do całej sytuacji, mówiąc, że jego była żona jest obecnie ofiarą swojego obecnego partnera, który psychicznie i fizycznie znęca się nad nią.

Wywiad kuratorski

Pozytywnych aspektów skazanego należy się także doszukiwać w wywiadach kuratorskich. Na przykład: jeśli skazany opiekuje się sumiennie schorowaną i niedołężną mamą, ciężko jest go uznać za osobę niebezpieczną, nie mającą żadnej pozytywnej cechy dla społeczeństwa.    

 Wniosek o dozór elektroniczny nie ma na celu wybielić skazanego. Bądź co bądź został już osądzony i skazany. Wniosek ten ma na celu umożliwić skazanym wykonanie kary nie wśród przestępców ale wśród obywateli, z poszanowaniem prawa.  Każdy z nas popełnia większe, bądź mniejsze błędy w życiu. Czy oznacza to, że nie mamy prawa do refleksji nad swoimi czynami i do ich naprawy?