Recydywa za jazdę po alkoholu – jakie grożą kary? Co w sytuacji prowadzenia bez uprawnień?

Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości już samo w sobie stanowi przestępstwo. Jeśli jednak osoba wcześniej skazana za jazdę po alkoholu ponownie zostanie zatrzymana w podobnych okolicznościach, mamy do czynienia z tzw. recydywą alkoholową, którą polskie prawo traktuje wyjątkowo surowo.

Co to jest recydywa alkoholowa?

Zgodnie z art. 178a § 4 Kodeksu karnego, recydywa ma miejsce wtedy, gdy kierowca – uprzednio prawomocnie skazany za jazdę pod wpływem alkoholu – po raz kolejny prowadzi pojazd w stanie nietrzeźwości. W takiej sytuacji mamy do czynienia z przestępstwem zagrożonym karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

Sąd obowiązkowo nakłada również:

• zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – zazwyczaj dożywotni,

• świadczenie pieniężne na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej – minimum 10 000 zł.

Czy dożywotni zakaz prowadzenia to jedyna opcja?

Nie zawsze. Przepisy przewidują możliwość odstąpienia od dożywotniego zakazu w przypadku tzw. szczególnych okoliczności, o których mowa w art. 42 § 3 k.k. Oznacza to, że sąd – o ile uzna to za zasadne – może orzec zakaz na czas określony. Taka decyzja wymaga jednak solidnej argumentacji i najczęściej udziału doświadczonego obrońcy.

Kiedy recydywa nie ma zastosowania?

Warto wiedzieć, że recydywa nie występuje automatycznie po każdym kolejnym zatrzymaniu za jazdę po alkoholu. Warunkiem jest prawomocny wyrok za poprzedni czyn, który nie uległ jeszcze zatarciu.

Jeśli wcześniejsze skazanie zostało już wykreślone z Krajowego Rejestru Karnego (np. ze względu na upływ czasu), ponowne zatrzymanie będzie traktowane jak pierwsze przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., co przekłada się na znacznie łagodniejsze sankcje.

Niestety, zdarzają się sytuacje, w których mimo zatarcia skazania wpis dalej widnieje w systemie. W takich przypadkach należy podjąć działania prawne w celu jego usunięcia – w przeciwnym razie może to wpłynąć negatywnie na ocenę sprawy i prowadzić do błędnej kwalifikacji czynu.

A co z jazdą bez uprawnień?

Kierowanie pojazdem pomimo obowiązującego zakazu to już osobne przestępstwo – z art. 244 k.k. Taka sytuacja często występuje łącznie z recydywą, szczególnie gdy kierowca prowadzi pojazd mimo wcześniejszego zakazu. To znacznie pogarsza jego sytuację procesową i zwiększa ryzyko surowego wyroku.

Z kolei prowadzenie auta po alkoholu bez prawa jazdy, ale bez formalnie orzeczonego zakazu, może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie z art. 94 k.w., choć również wiąże się z istotnymi konsekwencjami.

Trzeci raz za kierownicą po alkoholu? Będzie jeszcze gorzej

Osoby zatrzymane po raz trzeci lub czwarty w stanie nietrzeźwości muszą liczyć się z brakiem jakiejkolwiek taryfy ulgowej. W takich przypadkach sąd jest zobligowany do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, zgodnie z art. 42 § 4 k.k.

Wysokość kary może również wzrosnąć – od grzywny, przez ograniczenie wolności, aż po bezwzględne więzienie. Na ostateczne rozstrzygnięcie wpływają:

• wcześniejsza karalność,

• zachowanie sprawcy po zatrzymaniu,

• stopień nietrzeźwości,

• ewentualne okoliczności łagodzące (np. trudna sytuacja życiowa, chęć podjęcia terapii).

Podsumowanie

Recydywa za jazdę pod wpływem alkoholu to bardzo poważna sprawa. Pociąga za sobą nie tylko surowszą karę pozbawienia wolności, ale też wysokie świadczenia pieniężne i niemal zawsze dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.

Pamiętajmy jednak, że każdy przypadek jest inny. Czasem istnieje możliwość uniknięcia najcięższych konsekwencji, ale wymaga to znajomości przepisów, odpowiedniego podejścia procesowego i często – wsparcia profesjonalnego obrońcy.

Chcesz dowiedzieć się, czy Twoje wcześniejsze skazanie uległo już zatarciu? Zastanawiasz się, czy grozi Ci recydywa lub jak uniknąć dożywotniego zakazu?
Skontaktuj się z naszą kancelarią (+48 603 998 091) – przeanalizujemy Twoją sytuację i pomożemy obrać najlepszą strategię obrony.